Wybór pompy ciepła to decyzja na wiele lat – dlatego warto dobrze poznać różnice między dwoma najpopularniejszymi systemami: gruntową pompą ciepła (GPC) a powietrzną pompą ciepła (PPC). Obie technologie mają swoje mocne strony, ale sprawdzają się najlepiej w nieco innych warunkach.
Spis treści:
Skąd pompy ciepła czerpią energię?
Koszt zakupu i montażu pompy ciepła
Zachowanie w zimowych warunkach
Która pompa ciepła jest lepszym wyborem w perspektywie czasu?
Dofinansowania i ulgi podatkowe na pompy ciepła
Skąd pompy ciepła czerpią energię?
- Gruntowa pompa ciepła (tzw. dolne źródło: odwierty pionowe) pozyskuje energię z gruntu. Temperatura gruntu poniżej głębokości przemarzania jest stabilna przez cały rok (zwykle ok. 8–12°C), co oznacza bardzo wysoką efektywność, niezależnie od pogody.
- Powietrzna pompa ciepła (split lub monoblok) pobiera energię z zewnętrznego powietrza. Działa dobrze w temperaturach dodatnich i lekko ujemnych, ale przy dużym mrozie jej wydajność spada – a pobór prądu rośnie.
Sprawność i zużycie prądu
- Gruntowa pompa ciepła osiąga najwyższy współczynnik COP – często 4,5–6 w sezonie grzewczym. To oznacza, że z 1 kWh prądu generuje 4,5–6 kWh ciepła.
- Powietrzna pompa ciepła w sezonie ma COP na poziomie 3–4, ale zimą, przy -15°C, może spaść nawet do 2,0–2,5 – zwłaszcza w starszych lub tanich modelach.
➡️ Wnioski: gruntowa pompa ciepła to lepsza przewidywalność rachunków, szczególnie w rejonach z ostrą zimą.
Koszt zakupu i montażu pompy ciepła
- Powietrzna pompa ciepła to niższy próg wejścia. Koszt systemu z montażem (dla domu 130–150 m²) to ok. 35–55 tys. zł. Instalacja jest stosunkowo prosta, a same urządzenia mniej kosztowne w porównaniu do gruntowej pompy ciepła. Powietrzna pompa ciepła wymaga montażu przez certyfikowanego instalatora z uprawnieniami F-gaz.
- Gruntowa pompa ciepła jest droższa na etapie zakupu i montażu. Koszt całkowity to około 60–80 tys. zł, w tym odwierty pionowe, które zapewniają lepszą efektywność i są bardziej kompaktowe niż kolektory poziome. Warto podkreślić, że przy zastosowaniu odwiertów pionowych działka nie musi być duża, co oznacza, że nawet mniejsze działki mogą pomieścić odwierty.
➡️ Wybór powietrznej pompy ciepła często wynika z mniejszego kosztu początkowego, zwłaszcza w sytuacjach, gdzie nie ma warunków do wykonania odwiertów pionowych.
➡️ Gruntowa pompa ciepła to większy koszt na starcie, ale też trwałość i stabilność systemu na dekady.
Komfort użytkowania
- Gruntowa pracuje praktycznie bezgłośnie, bo jednostka zewnętrzna nie istnieje – cały system znajduje się wewnątrz budynku. To ważne, jeśli masz sypialnię lub pokój dziecka blisko kotłowni.
- Powietrzna generuje pewien poziom hałasu (wentylator, sprężarka) – szczególnie odczuwalny w nocy lub przy większych mocach. Wymaga też dobrego zaplanowania lokalizacji jednostki zewnętrznej, by nie przeszkadzała domownikom lub sąsiadom.
️ Zachowanie w zimowych warunkach
- Gruntowa Pompa Ciepła nie odczuwa mrozów – temperatura dolnego źródła pozostaje stała. System zawsze działa z pełną mocą, bez potrzeby wspomagania grzałkami.
- Powietrzna Pompa Ciepła w temperaturze poniżej -7°C zaczyna pracować mniej efektywnie, a przy silnych mrozach może włączać grzałkę elektryczną, co znacząco zwiększa zużycie prądu.
➡️ Rachunki w styczniu i lutym dla Powietrznej Pompy Ciepła potrafią wzrosnąć dwukrotnie w porównaniu do października–listopada.
Serwis i trwałość urządzeń
- Żywotność gruntowej pompy ciepła to nawet 25–30 lat, ale co najważniejsze – odwierty pionowe z kolektorami HDPE RC są inwestycją na pokolenia. Raz wykonane, nie zużywają się mechanicznie, nie korodują i nie tracą właściwości cieplnych. Przy ewentualnej wymianie pompy po 25– 30 latach, dolne źródło zostaje w ziemi i nadal może pracować z nową jednostką – inwestycja długoterminowa. Rury stosowane do wykonania kolektorów pionowych są wykonane z materiału HDPE RC (High Density Polyethylene – Resistance to Crack), to specjalistyczny materiał o bardzo wysokiej odporności na pęknięcia, ścieranie i czynniki chemiczne, stosowany w warunkach wysokiego ciśnienia i długoterminowego kontaktu z gruntem, a ich deklarowana trwałość to ok 100 lat.
- Dla porównania, powietrzna pompa ciepła, narażona na czynniki atmosferyczne, ma żywotność ok. 12–15 lat, a koszt wymiany jednostki może być istotny.
Która pompa ciepła jest lepszym wyborem w perspektywie czasu?
Obiektywnie rzecz biorąc:
- Jeśli liczy się koszt początkowy, budujesz dom w umiarkowanym klimacie i masz ograniczony budżet – powietrzna pompa ciepła będzie dobrym i rozsądnym rozwiązaniem. Działa sprawnie, jest dostępna, łatwa w montażu i dobrze łączy się z fotowoltaiką.
- Jeśli natomiast zależy Ci na stabilności działania, niskim zużyciu energii zimą i maksymalnej żywotności systemu – warto zainwestować w gruntową pompę ciepła, zwłaszcza jeśli chcesz mieć dom energooszczędny. Gruntowa pompa ciepła również dobrze współpracuje z fotowoltaiką, dodatkowo obniżając koszty ogrzewania domu.
➡️ W długim okresie (15–20 lat) gruntowa pompa ciepła okazuje się bardziej opłacalna i niezawodna – mimo wyższego kosztu początkowego. Warto też skorzystać z dofinansowań, by maksymalizować korzyści finansowe.
Dofinansowania i ulgi podatkowe na pompy ciepła
Warto zaznaczyć, że zarówno w przypadku pomp gruntowych, jak i powietrznych, istnieją możliwości dofinansowań, które znacznie obniżają koszt początkowy:
- Program „Czyste Powietrze”: dotacje na wymianę źródeł ciepła na ekologiczne. Pompy ciepła, zarówno gruntowe, jak i powietrzne, są kwalifikowane do tego programu.
- Program „Moje Ciepło”: skierowany do osób budujących nowe domy, które wybierają gruntową lub powietrzną pompę ciepła, jako główne źródło ciepła.
- Ulga termomodernizacyjna: możliwość odliczenia wydatków związanych z instalacją pompy ciepła w ramach rocznego zeznania podatkowego.
Te programy mogą znacznie zmniejszyć koszt początkowy, zwłaszcza przy gruntowych pompach ciepła, które mimo wyższej ceny początkowej mogą dzięki dofinansowaniom stać się bardziej konkurencyjne w porównaniu z powietrznymi pompami.
Gruntowa i powietrzna pompa ciepła to dwa nowoczesne systemy, które mogą zapewnić Ci komfort cieplny, oszczędność i spokój na lata. Każde z nich ma swoje mocne strony – a ostateczny wybór zależy od Twoich potrzeb, oczekiwań i możliwości technicznych.
A Ty? Które rozwiązanie uważasz za lepsze? Podziel się swoją opinią w komentarzu ❤️🙂
Zastanawiasz się, która opcja będzie optymalna dla Twojego budynku?
📞Skontaktuj się z nami
Porównamy koszty, oszacujemy zużycie i pokażemy konkretne dane z rzeczywistych instalacji.
Dodaj komentarz